Hot. Cool. Yours! Hoe stress ons bij presentaties motiveert

Edith van Bommel

De Olympische Winterspelen staan voor de deur. De grootste in de geschiedenis. In een uitgestrekt wit landschap leveren talloze sporters, onder toeziend oog van de hele wereld, topprestaties. Het motto van Olympisch 2014? ‘Hot. Cool. Yours’.

In presentatietrainingen die ik geef, valt nog altijd op hoe mensen kunnen bevriezen zodra ze voor een publiek staan. Tegelijkertijd breekt het zweet ze uit. Al bij de gedachte. Elke vorm van leven maakt plaats voor een angstvallig vastklampen. Aan tekst. Aan spookbeelden. Aan het verlangen zo spoedig mogelijk het (strijd)toneel te verlaten. Elke vorm van contact wordt ineens vermeden, alsof het zwaard van Damocles ieder ogenblik kan vallen. Van ‘hot, cool, yours’ blijft weinig over. Wat een feestje kan zijn, wordt een rampscenario, voornamelijk tussen de oren. Spannend, zo’n pres(en)tatie? Ja, natuurlijk!

Zonder stress in de boog komt een pijl nergens. De spanning in de boog geeft de pijl energie! De energie die hij nodig heeft om zijn doel te bereiken. Alle wezenlijke dingen die we gerealiseerd hebben in ons leven, zowel persoonlijk als professioneel, gingen gepaard met stress. De mens heeft een goede dosis stress nodig om emotioneel, intellectueel, sociaal en lichamelijk goed te presteren.

Stress is een subjectieve verstoring van het evenwicht tussen eisen die worden gesteld en middelen die je hebt om aan die situatie het hoofd te bieden. Als er te weinig eisen aan ons worden gesteld, zijn we minder gemotiveerd, presteren we minder goed. We maken zelfs kans op een bore-out. Vraagt men meer van ons en beantwoorden de gestelde eisen aan onze capaciteiten, dan gaan we beter presteren en hebben we plezier in ons werk. Als de belasting echter te hoog wordt, of te lang duurt, dan ligt een burn-out op de loer. Lopen we precies op de toppen van onze tenen, dan wordt het presteren een uitdaging.

Er is niets mis met regelmatig functioneren op de toppen van je kunnen. De veerkracht van mensen verbetert als we met regelmaat en zelfs toenemend aan hanteerbare stress worden blootgesteld. Op één voorwaarde: dat er voldoende hersteltijd mogelijk is. We hebben behoefte aan periodes van rust. Sporters weten dat: de beste methode om het uithoudingsvermogen te verbeteren en de spieren te versterken is intervaltraining. Gezonde stress is intervalstress. Intervalstress is beter dan te weinig stress, want dan verliezen we aan veerkracht.

Ik promoot zenuwen. Een gezonde portie wel te verstaan. Heb je ze niet? Word dan nerveus. Bij het openen van een congres rolt het zweet me over de rug. Wat wil je? Een volle zaal, enkele honderden mensen, in zeer korte tijd in beweging krijgen, met de energie van slechts één lichaam! Een prestatie leveren ís spannend. Die bepaalde spanning hoort daar gewoonweg bij. Die stress motiveert, zet op scherp. Op haar-scherp.

Zien hoe je in haarscherpe bochten onder grote spanning overeind blijft? Stukje sportgeschiedenis:

Ik zeg: maak van je aartsrivaal sprekersangst een inspirerende witte motor!