Winnaars op de werkvloer!

Edith van Bommel

 

Bij een hardloopwedstrijd liep ik eens 10 kilometer lang bij de kopgroep. Ik wist niet wat me overkwam. Waar bleven ze, die paar duizend andere dames? Bij de start had ik een winnares gecast. Ze zag er afgetraind uit en had flesjes om haar middel. Kort voor de felbegeerde finish riep het publiek uitgerekend haar naam: ‘Oké, Catherine!’ Op dat moment haalde ze me in. Dáár sloeg in mij, als door een wesp gestoken, de adrenaline toe. Wát nou, Catherine! Niet nú. Ik zette de sokken erin en stoof vooruit. Struikelend vloog ik over de finish. Meters voor haar uit.

Ik is een eenzaam dier, dat zelfs van een gewonnen Oscar niet onsterfelijk wordt. De intense drang om te winnen die de meeste mensen van tijd tot tijd ervaren, is onderdeel van niets minder dan een strijd op leven en dood voor het ik. Toch bestaat het ik eigenlijk niet buiten een netwerk van relaties met anderen’, zo schrijft Robertson (2012) in zijn boek Het winnaareffect. Die broodnodige ander, zonder wie ons succes niet gezien wordt. Die gedoodverfde ander. Die beer op onze weg, die ons vervult van angst. Angst om af te gaan. Angst om buitengesloten te worden. Als je verliest, lig je eruit.

Een van de stressvolste dingen die een mens kan overkomen, is dat zijn sociale status daalt door een nederlaag of onderwerping door de ander. Een ontmoeting met een superieur, dominant individu kan een gevoel van bedreiging en schaamte oproepen. De kern van schaamtegevoel is de overtuiging dat anderen zullen oordelen, dat wie jij bent minderwaardig of onder de maat is. Als het gevoel dat er op jou wordt neergekeken, of dat je wordt afgewezen, te lang duurt – bijvoorbeeld dagelijks, op de werkvloer – kan dat je gezondheid schaden. Zowel bij dieren als bij mensen hebben sociale dreigingen een groot effect op het immuunsysteem. Ik is terecht bang. Een nederlaag of onderwerping is stressvol, schaamtevol en schadelijk.

Winnaars hebben het gevoel dat ze hun leven zelf in de hand hebben. Het gevoel dat ze controle uitoefenen, beschermt hen tegen stress. Het helpt hen om meer succes te behalen en langer en gelukkiger te leven. Oscarwinnaars leven gemiddeld vier jaar langer dan genomineerden (Redelmeier, D.A. en S.M. Singh, Annals of Internal Medicine). De hersenen van iemand die een strijd heeft gewonnen, worden gevoeliger voor bepaalde hormonen en zullen de volgende keer sneller en beter reageren op een vergelijkbare situatie. Winnen doet winnen.

Mensen worden een winnaar door een uitdaging aan te gaan. Dus ik zou zeggen: daag jezelf uit, zet een stap. Boek een haalbaar succes, zorg voor die eerste pot met honing. Ga onmiddellijk daarna door voor de tweede. Een beer op je weg? ‘Wát nou, beer!’ Die daagt je uit. Die heb je nodig. Die scherpt je succes. Overwin jezelf. Word winnaar. En je leeft langer en gelukkiger.

Ook gemotiveerd de sokken erin zetten als team? Haalbaar succes boeken? Bel 06-36252483 (teamcoaching), of stuur een bericht naar info@publieksmotivator.nl

Liever een workshop? Zie: Workshops groepdsynamica

Dit artikel is onderdeel van het drieluik Beren op de werkvloer:

De beer is los! Wat nu? (teams)

Edith van Bommel

 

Jaren geleden stond ik op, middenin een vergadering. Mijn hart ging zó tekeer, dat ik er wel naar moest luisteren. Dit was de druppel, voelde ik. Hier was voor mij een grens bereikt: de manier waarop deze werkgever zijn mensen behandelde, als nummers. Te commanderen nummers, zonder één woord van waardering. Middenin in die vergadering sprak ik mijn zorg uit, mijn verbazing en mijn doorleefde conclusie: hier wil ik niet meer aan meedoen. Ik nam ter plekke mijn ontslag.

Twaalf jaar later kwam ik een oud-collega tegen: ‘Telkens als ik jou zie, denk ik aan die bewuste vergadering. Je maakte een verplétterende indruk. Jij sprak uit wat iedereen dacht. Jij schudde ons wakker.’ Mijn actie had effect gehad. Het effect van een steen die je in het water gooit, waarbij er spontaan, zich snel verspreidende, kringen ontstaan. De sfeer bleek inmiddels verbeterd. De werkgever had pas op de plaats gemaakt.

Je uitspreken, zeker in een team, vraagt moed. Als de nood maar hoog genoeg is, héb je die moed. Ervaringen waarna ik opstond en zelfs bereid was een hoge prijs te betalen (afstand doen van mijn baan), waren:

  • Hier zijn werknemers nummers.
  • Hier krijgen werknemers geen vragen, maar commando’s.
  • Hier telt de mens niet. Hier tellen resultaten, tot in honderdsten achter de komma.
  • Hier is men ontevreden, maar niemand spreekt zich uit op de plek waar het hoort .
  • Hier wordt geroddeld in het team.
  • Hier hangt een koude sfeer.
  • Hier is het elke dag niet fijn.

Deze ervaringen leverden mij emoties op die me naar de keel grepen, die ongezond waren. Noodsignalen! Wat nu? Dagelijks kostbare tijd en energie verliezen aan negatieve gevoelens, vastgeklonken aan een baan? Of moed vatten, de sleur stopzetten, in het volste vertrouwen dat er iets beters op je wacht? Welke te betalen prijs is de hoogste? Je lichaam weet het.

Fisher & Shapiro (2006) noemen vijf belangrijke aspecten om emoties te (h)erkennen:

  • Waardering – Voel je je verkeerd begrepen? Niet gehoord? Ondergewaardeerd?
  • Verbondenheid – Voel je je buitengesloten, op afstand gezet?
  • Autonomie – Heb je het gevoel dat je vrijheid om beslissingen te nemen is ingeperkt?
  • Status – Voel je je vernederd, weggezet?
  • Rol – Voel je je ontevreden met wat je nu doet?

Alle vijf raak. Alle vijf van toepassing op de beschreven situatie. Funest voor een werkgever, als werknemers zich zo voelen. Funest voor zijn klanten. Funest voor de omzet van zijn bedrijf.

De beer is los! Wat nu? Ontslag? Als dát goed voelt, niets mis mee. Maar beter nog: een beer op de werkvloer eerder omarmen (Beren op de werkvloer?), opdat problemen op tijd opgelost worden. Oprecht uitspreken brengt zaken in beweging. Ook voor anderen die de moed (nog) niet hebben. Je weekt iets los, je zet aan tot verandering. Je uitspreken lijkt glad ijs, maar dat is het niet. Met ‘Ik zeg maar zo, ik zeg maar niks’, dáár is het glad. Als een aal. Ongrijpbaar. Akelig stil, juist als de situatie schreeuwt om actie.

Ook een verpletterende indruk maken? Eerder uitspreken wat je dwarszit? Problemen in je team sneller oplossen?

 

Hulp nodig? Bel 06-36252483 (teamcoaching), of stuur een bericht naar info@publieksmotivator.nl

 

Liever een workshop in huis? Zie: Workshops Groepsdynamica

Dit artikel is onderdeel van het drieluik Beren op de werkvloer:

Beren op de werkvloer? Ontwijken! Of omarmen? (teams)

Edith van Bommel

 

Alles wat aan je knaagt, kost energie. Geknaag wordt piekertijd. Het wordt een beer op de weg, een roadblock. Iets waar je van gaat snoepen, roken, omlopen. In het ergste geval blijf je zelfs weg. Verzuim in de puurste vorm: ik ben er niet. Die reusachtige beer op je weg kun je blijven ontwijken, dagen, weken, soms maanden. Maar – hoe tegenstrijdig! – je kunt ‘m ook omarmen.

Afgelopen week kwam het in drievoud op mijn pad: de angst van professionals om zich uit te spreken op de werkvloer, in een team. Zowel in de gezondheidszorg als daarbuiten. De redenen die genoemd werden:

  • De hoogste functie heeft het voor het zeggen (hiërarchie).
  • Wie ben ik? Ik kom net kijken (zelfbeeld).
  • Het heeft geen zin. Ik word toch niet gehoord (overtuiging).

Ik verwonder me over het feit dat wij, volwassen, hoog opgeleide mensen, zo’n angst met ons mee kunnen dragen. Dat wij bereid zijn een collega zonder enige vorm van plezier op een voetstuk te plaatsen. Dat wij bereid zijn de ander de gang van zaken te laten bepalen, en daarmee te varen op andermans kompas. Zelfs als de veiligheid van een behandeling, of de naam van de instelling in het gedrang komt.

Volwassen of niet, je uitspreken vraagt moed. Een collega op de vingers tikken al helemaal. Toch draag ik die openheid een warm hart toe. Een beer op de werkvloer moedig omarmen is gezond. Als ervaringsdeskundige – ik zie regelmatig een beer – nodig ik ieder die zich geroepen voelt uit, om deze week de stoute schoenen aan te trekken. Ga eens zónder ‘Sorry dat ik besta, want wie ben ik, het heeft geen zin’ in gesprek met de betreffende beer in je team. Vergeet je super-OEN niet: die open, eerlijk-nieuwsgierige mens in jou. En je optimistische blik. Met een glimlach krijg je in de regel veel gedaan. Bovendien: snoepen na afloop, of die welverdiende sigaret, het smaakt dan toch anders. Met open vizier het initiatief nemen, daar kan de ánder niet omheen. Want zeg nou zelf: wie was hier die beer op de weg?

Tot slot, overwegingen voordat je in je team een beer omarmt:

  • Niet geschoten is altijd mis.
  • Ieder mens heeft recht van spreken.
  • Moed is niet de afwezigheid van angst, maar het besluit dat er iets belangrijker is dan dat.

 

Voor een aanstekelijk, speels voorbeeld, kijk hen eens:

Ook over (innerlijke) drempels stappen? Op tijd je mond opendoen in je team?

Als team hulp nodig? Bel voor teamcoaching: 06-36252483, of stuur een bericht naar info@publieksmotivator.nl

Dit artikel is onderdeel van het drieluik Beren op de werkvloer: