Edith van Bommel
Landelijke docentendag logopedie, in Groningen dit keer (2020)! ‘Zorgtechnologie en onderwijs’, daar ging het om. Dagvoorzitter geweest én wat Grunnings bijgeleerd. ‘Kon minder!’ Met dank aan collega’s Hanzehogeschool Groningen | Hogeschool Rotterdam.
Martin van der drift zei: ‘Als de kapel uitgaat, moet er iets van de kapel uitgaan.’ Het was deze markante, eigen-wijze pater die 50 jaar geleden de kapelgroep in Gemert oprichtte, op zoek naar een eigentijdse manier van bezinnen en reflectie, op basis van geloof.
In de kapel op het prachtige kasteel vond iedere zondag om 10.30 uur een dienst plaats. Als kind en zelfs als puber kwam ik er graag. Het was letterlijk wekelijks een uurtje zitten. Stil zijn. Mooie teksten horen en muziek. Een serene sfeer. Het woord reflectie kreeg daar voor mij belangrijke wortels. Bezinnen werd een ruim werkwoord, dat alle geloof overstijgt.
Bijzonder is het feit, dat de kapelgroep besloot op eigen kracht door te gaan, nadat Martin overleed: elke week leidde één of meer bezoekers de dienst zelf. Het was prachtig! Naarmate de groep ouder werd (met 80-plussers, enkelen 90) werd dat nóg prachtiger. Ik ben onder de indruk van deze groep mensen. Een zelfsturend team ten voeten uit, dat hardop durft te twijfelen en op hoge leeftijd open blijft staan voor nieuwe vormen.
Afgelopen weekend vierden we het 50-jarig bestaan. Tegelijkertijd namen we afscheid. Samen met Hugo van Liempd heb ik – voorafgaand aan een mooie laatste dienst – een kleine ceremonie voorbereid en uitgevoerd in de kasteeltuin. Met een ‘ribbon’ (lintje, op basis van het kleurrijke logo) op onze jassen liepen we nog één keer samen op. In stilte door een bomenlaan, naar het graf van Martin, om hem daar in woord en daad (klein monument & bloemen) te laten weten hoe belangrijk zijn gedachtegoed is. En blijft.
[/av_textblock]
Foto: copyrights Herman Kuypers
Onder de indruk was ik van de fans van IJsland en Wales. Het – na verlies – vieren van hún overwinning. Tot waar zíj gekomen waren. In hún context. Afgezien van het feit, dat je überhaupt over geweldig talent beschikt als je deelneemt aan het EK en in de laatste ronden belandt.
Vieren en er uiting aan geven. Culturen hebben daar rituelen voor. Zo werd de IJslandse haka (klap & ‘Oeh!’) tijdens het EK een hit. Maori’s uit Nieuw-Zeeland voeren haka’s (een ceremoniële dans) uit, maar ook op Samoa en Fiji kom je ze tegen.
Men probeert door een neertrekkende beweging de kracht van de goden vanuit de hemel naar beneden (in de krijger) te trekken. Men varieert in gezichtsuitdrukking, zoals het tonen van het oogwit en een lange tong.
De bekendste haka is de Ka Mate, die al jarenlang door het Nieuw-Zeelandse rugbyteam, de All Blacks, vóór het begin van iedere wedstrijd wordt uitgevoerd.
Ten onrechte wordt vaak gedacht dat de haka alleen een oorlogsdans is. Haka’s worden bij allerlei gelegenheden uitgevoerd. Bijvoorbeeld bij een begrafenis. Maar ook op een trouwerij.
Herman KuijpersNeem deze: Een haka op je bruiloft?
De bruid is ontroerd, geen tranen van angst :)
Ik ben een voorstander van ‘uiting geven aan’. Je uiten. Ook in een team. Het wordt zoveel makkelijker als je weet hoe iemand denkt, wat iemands drijfveren zijn. Je krijgt zoveel meer grip op een situatie. Zoveel meer openheid en eerlijkheid en dat duurt het langst. Een tijdbom ontploft en verwoest. Nee, dan beter een haka!
Ook na de zomer zoeken we de dynamiek van groepen op en geeft Publieksmotivator workshops Groepsdynamica voor professionals die met (behandel)groepen werken.
Oh ja, begin juli voltrok ik een eerste huwelijk.
Deze trouwambtenaar – in dienst van de gemeente Rotterdam – wenst je een mooie zomer!
Foto Erasmusbrug © Publieksmotivator Ι Foto trouwambtenaar © John Corvers
‘Je zou geen duivelser straf kunnen bedenken dan dat je iemand, als dat fysiek mogelijk was, op de samenleving zou loslaten en dat werkelijk niemand zijn bestaan zou opmerken’, schreef William James al in 1890. Liever, vele malen liever, vinden we bevestiging. Zéker in een groep.
Je kunt op verschillende manieren iemands bestaan onderschrijven. Bijvoorbeeld door een hartelijke glimlach (visueel), een handdruk (tactiel), of een sympathiebetuiging (auditief). Eenvoudig?
Maar dat de ene mens de ander in zijn totaliteit erkent, wordt echter maar zelden verwezenlijkt. Erkenning is eerder een kwestie van ‘in meerdere of mindere mate’. Een kwestie van ‘mits en maar’. Die collega is een prima dame, als ze maar niet … (bezwaar). Die collega is een prima vent, maar … (bezwaar).
Onder de loep genomen, erkenning bevat drie belangrijke basisthema’s (Schutz, 1975):
Inclusie (Significance)
Meetellen, erbij te horen, serieus genomen worden. Een basiserkenning. Opgemerkt, gezien en geaccepteerd worden. Het gevoel dat je van betekenis bent. Het gaat om erkenning dat je er bent.
Controle (Competence)
Invloed hebben, kunnen bepalen wat er gebeurt, greep hebben op de omstandigheden. Tot iets in staat zijn. Iets gedaan kunnen krijgen. Het gaat om erkenning voor wat je kunt. Je deskundigheid, je prestaties. Goed gevonden worden.
Affectie (Lovability)
Het gevoel van genegenheid. Beminnenswaardig, aardig, sympathiek gevonden worden. Gewaardeerd worden om wie je bent als persoon.
Hoe zit dat nu in groepen?
Inclusie betreft de grenzen van de groep: wie hoort erbij en wie niet? ‘Binnen of buiten’. En subtieler: welke aspecten van de persoon worden in deze groep geaccepteerd en welke niet?
Controle betreft de vragen: ‘Wie in deze groep is ‘ up’? Wie is ’down?’ Wie is leidend, wie is volgend? Thema’s als macht, gezag en invloed spelen hier een hoofdrol.
Affectie betreft het regelen van de onderlinge nabijheid en afstand, ‘dichtbij versus veraf’. Het gaat om verbondenheid, sympathie-antipathie, intimiteit. Uiten groepsleden openlijk hun affectie? Word je gewaardeerd om wie je bent? Met andere woorden: kun je jezelf zijn in deze groep?
Als je een groep begeleidt, heb je de eer het overzicht te mogen aanschouwen. Je ziet het vaak al aan de opstelling: wie zit waar? In welke subgroepen valt de groep uiteen? Wie voert het hoogste woord? Wordt dat ook gepikt? Door wie dan? Door wie niet? Merk je iets van verbondenheid, warmte? Of afstandelijkheid en/of strijd? De mate van erkenning is – als je goed kijkt – af te lezen aan posities en non-verbaal gedrag.
‘Lastige’ figuren in de groep? Om welke erkenning schreeuwt deze persoon in wezen? Het antwoord geeft enorm veel rust. En een milde blik van jou als begeleider, die onomstotelijk positief effect heeft op het gedrag van de ‘lastige’.
Je zou geen grotere beloning kunnen bedenken dan dat je iemands bestaan opmerkt en zijn bijdrage – wat dat ook is – erkent.
Bron: Handboek Groepsdynamica. Een inleiding op theorie en praktijk (Jan Remmerswaal)
Foto: fragment Boeren – Kazimir Malevich (Drents Museum Assen, 2015 )
Meer weten over erkenning in groepen?
Haal verfrissende én leerzame workshops Groepsdynamica in huis.
Teamcoach nodig?
Iets voor jullie organisatie? Bel: 06-36252483
Ben gisteren bij de Rechtbank Rotterdam beëdigd tot buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand. Publieksmotivator is binnenkort ook trouwambtenaar. In de ruimste zin van het woord.
P.s. De Erasmusbrug stond erbij te stralen in feestelijke outfit. Subtiele sluier, niet?
Foto: detail Erasmusbrug, 7 april 2016
© Publieksmotivator
Maestro! Ik blijf er zo ongeveer voor thuis. Donderdagavond, 20.30 uur, NPO 1. Bekende Nederlanders als dirigent, worstelend voor een orkest. Jury en publiek zitten, net als ik, afgestemd en dus vaak scheef op hun stoel. Met de hand voor hun mond: oei, als dat maar goed gaat! Ik betrap me er regelmatig op keihard te moeten lachen. Kennelijk is het een lekker gevoel met je stokje de hele tent te kunnen besturen. Of te menen dat te kunnen. En dáár zit ‘m de humor. Dirigeren – het lijkt zo simpel – is een vák. Ga daar maar eens aan staan! De meute meekrijgen, hoe doe je dat?
Net als een dirigent stuurt, coördineert en/of begeleidt een leidinggevende zijn of haar team. De wisselwerking geeft wel degelijk een ander geluid. De ene leider brengt flow, de ander matheid. De één is een natuurtalent, de ander nu eenmaal niet. Sommige dirigenten in Maestro zetten hun charme in, Marlies Dekkers haar prachtig decolleté. Sommige maestro’s raken zo in hun element, dat ze de slotnoot vergeten in te zetten. Of ze vergeten af te slaan, waardoor de toon eindeloos duurt en het orkest (lees: team) in ademnood raakt. Een goede start is het halve werk, maar op tijd een punt zetten is ook een kunst.
Wat te denken van deze twee maestro’s? Beiden aanstekelijk. De één directief, de ander overtuigend. Beiden aan het werk tijdens hun allereerste optreden, ongeschonden, ongeschoold:
Lucille Werner, wat doet zij?
‘Kom op!’ (verbale aanmoediging), ‘Oké, kom op, harder!’ (nog eens)
Een armzwaai, als een lasso boven het hoofd (expressieve non-verbale ondersteuning)
Een dansje (eigen flow inzetten, vrij zijn)
Een rondedansje richting publiek (omgeving betrekken, enthousiasmeren)
‘Ja ja, béter!’ (bevestigen)
Lucille na afloop: ‘Ja, ik dacht: kom op, snéller! Ik denk, ik ga maar gillen. Ik moet het heel klein doen, sneller, maar het gebeurde niet!’ ‘Ja, da’s het geheim van dirigeren …’ (Frits Sissing)
De jury: ‘En toen kreeg je met een soort schwung iedereen mee en dat was fantastisch om te zien. Je wist precies wat je wilde doen met de muziek. Het hele idee van dirigeren is dat je dat laat zien aan de musici.’
Kijken dus! Met name van haar cowboy-beweging en haar moedige intentie reuring te creëren, krijg ik enorm goede zin. Het fragment start op 20.30 min en duurt ruim twee minuten:
Carlo Boszhard, wat doet hij?
Hij komt energiek binnen, met vaart en zin.
Hij geeft handen aan diverse musici (contact maken).
Hij brengt humor, want hij geeft te veel handen, als dirigent niet gebruikelijk.
‘Daar gaat-ie mensen!’ (verbale aanmoediging)
Hij laat emotie zien (zelfonthulling), wakkert dat aan bij zijn orkest (motivatie).
Ondertussen krijgt hij een open doekje en commentaar van collega-BN’ers en coaches:
‘Natuurtalent!’
‘Dit is ongelooflijk, man. Niet normaal!’
‘Dat moet je ook doen: je hele lijf, je hele ziel en zaligheid erin gooien’ (100% inzet).
‘Ja, en dat is het gezicht dat je erbij trekt’ (inlevings- en expressievermogen).
‘Echt ongelooflijk, de gezichten van het orkest! Het is écht’ (authenticiteit lokt authenticiteit uit).
Staande ovatie (beloning).
De jury: ‘Wauw, alsof je al jaren dit doet, eigenlijk. Hoe kan dat nou?’
Kijken dus! Het fragment start op 39.10 min en duurt twee minuten:
Rommelt het? Dissonanten in jullie team? Graag klinken als een klok?
Deze teamcoach – mét muzikale achtergrond – werkt verhelderend.
Liever een workshop Groepsdynamica? Workshops Groepsdynamica
Gisteren een workshop gegeven op de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. Gewerkt met negen internationale studenten Inter-Architecture. De workshop had als thema Ruimteregie. Het effect van je positie. Hoe je de aandacht vangt of (weg)geeft. Mooie middag. Zéker als je allen een andere taal spreekt: we struikelden in een oefening over onze letters. Niet elke letter zit in ieders alfabet! Maar lichaamstaal in een grote, lege ruimte maakt veel goed, spreekt boekdelen en blijft boeiend.
Het ontwerpen, lezen en bevragen van de ruimte noemen deze toekomstige Bachelors of Design de choreografie van de ruimte. Kenmerkend voor deze choreografie zijn: maken, experimenteren, beschouwen en ervaren. Dat laatste hebben wij gedaan: beschouwen en ervaren van lichaamstaal, waarbij details opvallen die – vaak onbewust – onmiddellijk effect hebben op de kijker. Een middag als een spannend, inzichtgevend experiment. Als regelrechte afspiegeling van gedrag op de werkvloer.
Zojuist ging de bel. Publieksmotivator’s nieuwe visitekaartje is binnen!
In de beperking zit ‘m de mogelijkheid. Dat hebben sporters onlangs tijdens de Paralympics weer bewezen. Op één been met 125 kilometer per uur door de bocht? Neem voor een indruk eens vijf minuten de tijd voor dit boeiende filmpje: Paralympiërs aan het werk. Zittend, staand, of visueel beperkt, waar een wil is, is een weg en daar kunnen we wat van leren. Levenslust, in de vorm van doorzettingsvermogen, lef en vertrouwen. Impossible wordt inderdaad I’m possible (closing ceremonie, Sotsji 2014). Minder wordt meer, veel meer.
Ook Wajongers weten er alles van. Bij Bureau VolZin (Rotterdam) werk ik regelmatig met deze jongeren met een beperking. Na zo’n middag met hen ben ik altijd wat aangeslagen, in het besef dat elk van ons het kan overkomen, dat je lichaam het ernstig af laat weten. Anders leren leven, met en door een beperking, die mogelijk – en gek genoeg – een verrijking kan worden. Voor hen is het noodzaak om meer uit minder te halen. Zij worden gedwongen. Anderen moeten zichzelf dwingen zich te beperken.
Kunnen kiezen voor minder is bijzonder rijk. Sta er eens bij stil hoe riant de keuze hébben alleen al is. Het enige wat kiezen vraagt, is:
De beloning zit ‘m in die ene goed gestelde vraag, die ver uittorent boven die twee goedbedoelde adviezen. In die veelbetekenende stilte die je laat vallen in een gesprek, waarin de antwoorden als vanzelfsprekend bovendrijven. In dat ene schilderij aan de muur, dat in alle rust volledig tot zijn recht komt. Wat goed gekozen is, is zonder ruis en maakt kans op beklijven. In de beperking komen mogelijkheden tevoorschijn. Met een beperking worden mensen creatief.
Deze week steven ik met enkele honderden docenten af op een congres met als thema Les(s) is more. Hoe mooi. Het blijft een waarheid als een koe. En hoe lastig ook. Zeker in 2014, waarin – ondanks, of juist dankzij de crisis – de opties je als muggen om de oren vliegen. Wil een congres beklijven? Dan moet je kiezen en weglaten. Als organisator, als workshopleider, maar ook als deelnemer. Zoek beperking en je vindt mogelijkheden!
Op zoek naar een dagvoorzitter met een creatieve geest?
Keertje sparren met Publieksmotivator?
Het woord ‘selfie’ werd in 2013 voor het eerst opgenomen in de Dikke van Dale. En in Nederland en België tevens verkozen tot het woord van het jaar. Een selfie is een gefotografeerd zelfportret, gemaakt met digitale camera, I-phone of webcam. Een typisch kenmerk is, dat je op de foto ziet, dat de afgebeelde persoon de camera zelf vasthoudt. Selfies worden verspreid via Social Media.
Publieksmotivator maakte géén selfie, maar liet door Cedrus Media haar filmpje maken. Dank!